Dobiega końca realizacja projektu naukowego „Śladami ręcznika ludowego gminy Orla” realizowanego przez pracowników Muzeum w Bielsku Podlaskim Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Działania prowadzone w jego ramach to kontynuacja badań naukowych rozpoczętych w 2015 roku w gminie Bielsk Podlaski oraz późniejszych w gminie Boćki, Brańsk, Rudka i Wyszki.

Efekty pracy bielskich muzealników oraz zaproszonych naukowców, studentów z Instytutów Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetu w Cieszynie oraz wielu innych osób będzie można poznać podczas uroczystej gali, która odbędzie się 12 grudnia 2019 r. o godz. 17.00 w sali widowiskowej Gminnego Centrum Kultury w Orli. W programie przewidziano otwarcie wystawy „Ręcznik ludowy gminy Orla”, występy zespołów folklorystycznych oraz prezentację projektowego „Katalogu ręczników ludowych gminy Orla”.

Wzorem lat ubiegłych badania prowadzone w ramach projektu miały charakter kompleksowy, co oznacza, że realizatorzy dotarli do 24 miejscowości w gminie Orla: Antonowo, Czechy Zabłotne, Dydule, Gredele, Gregorowce, Koszele, Koszki, Kruhłe, Krywiatycze, Malinniki, Mikłasze, Moskiewce, Oleksze, Orla, Paszkowszczyzna, Pawlinowo, Reduty, Spiczki, Szczyty Dzięciołowo, Szczyty Nowodwory, Szernie, Topczykały, Wólka i Wólka Wygonowska.

Przeprowadzony w terenie rekonesans przyczynił się nie tylko do pozyskania nowych informacji, ale również domknął temat na danym obszarze administracyjnym, co pozwala spojrzeć na kwestie związane z ręcznikiem ludowym z pewnej perspektywy, dającej pełniejszy obraz zjawiska.

Podczas projektu sporządzono dokumentację 436 ręczników. Najstarsze z nich pochodzą z początku XX w. – to dwie sztuki wyszyte w Wólce między 1900, a 1905 rokiem. Niewiele młodszy jest ręcznik datowany na lata 1908/1909, który wykonano na Syberii, a odnaleziono w Moskiewcach. Kilka ręczników pochodzi z 1917 roku. Z kolei najmłodsze, na które natrafili badacze wykonano i odnaleziono w Topczykałach – to dwa ręczniki autorstwa tej samej kobiety, pochodzące z 2019 roku.

W wyniku badań wiedza muzealników wzbogaciła się o kolejne 436 ręczników. Imponujące wrażenie robi również ostateczna baza danych ręczników ludowych zawierająca kompleksowe informacje z gminy Bielsk Podlaski, Boćki, Brańsk, Rudka, Wyszki oraz Orla. Wystarczy tylko wspomnieć, że zapisano w niej 1339 rekordów (ręczników), z których każdy jest opisany w blisko czterdziestu aspektach. To ogrom danych pozwalających dokonywać analiz naukowych pod różnym kątem.

Projekt „Śladami ręcznika ludowego gminy Orla” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego